Rozwód oznacza nie tylko koniec małżeństwa ale i czasem chęć zamknięcia przeszłości. Na czele z usunięciem nazwiska ex-małżonka. I jak najbardziej jest to możliwe. W jaki sposób?
Pilnuj terminu.
Najważniejsze to pamiętać o terminie. Zmiana nazwiska po rozwodzie możliwa jest w ciągu 3 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Czyli kiedy? Jeśli po wydaniu wyroku żadna strona nie złożyła apelacji (a w zasadzie najpierw wniosku o uzasadnienie) czas wynosi 3 miesiące + 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku przez Sąd Okręgowy. Po 7 dniach bowiem, wyrok od którego nie złożono wniosku o uzasadnienie staje się prawomocny. Jeśli wyrok był skarżony przez którąś ze stron, ten termin to będą 3 miesiące od wydania wyroku przez Sąd Apelacyjny (zwykle). Wyrok Sądu II instancji staje się prawomocny z dniem ogłoszenia.
Zachowany termin, co dalej?
Jeśli jesteś w „terminie” dalsze kroki są bardzo proste. Wystarczy, że pójdziesz do wybranego przez siebie Urzędu Stanu Cywilnego z dowodem osobistym i odpisem prawomocnego wyroku rozwodowego. Tam wniesiesz opłatę skarbową 11 złotych (możesz zapłacić przez Internet i przynieść wydruk dokonania opłaty) i złożysz oświadczenie przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. I to tyle. Kierownik sporządzi protokół, który podpisze on i Ty i… wracasz do nazwiska noszonego przed ślubem. Jedyne o czym musisz pamiętać to zmiana dokumentów i poinformowanie pracodawcy, przychodni czy innych urzędów o zmianie nazwiska.
Powrót do nazwiska sprzed ślubu.
Jedna drobna uwaga. Wracasz do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa. Tego, które zakończyło się rozwodem. Jeśli było to np. Twoje drugie małżeństwo, a po pierwszym nie powróciłaś do nazwiska panieńskiego, powrócisz do tego właśnie nazwiska. Co jednak gdybyś chciała powrócić do nazwiska panieńskiego? Albo gdy minął termin 3 miesięcy od uprawomocnienia się rozwodu?
Jest nadzieja, choć odrobinę więcej wysiłku.
Taka zmiana jest możliwa. Jednak wówczas należy złożyć w tej sprawie wniosek do Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego*. I wskazać dlaczego chcesz zmienić nazwisko.
Wniosek powinien zawierać: 1) Twoje dane (imię i nazwisko) 2) PESEL 3) nazwisko na jakie ma nastąpić zmiana 4) wskazanie kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt małżeństwa 5) adres do korespondencji 6) uzasadnienie 7) oświadczenie, że w tej samej sprawie nie był złożony wcześniej wniosek do innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub nie została wydana już decyzja odmowna.
Jeśli składasz taki wniosek osobiście, miej ze sobą dowód osobisty (do wglądu). Opłata skarbowa od takiego wniosku to 37 złotych.
Kiedy kierownik USC zmieni nazwisko na nasz wniosek?
Co napisać w uzasadnieniu? Ustawa o zmianie imienia i nazwiska, która reguluje te kwestie mówi o „ważnych powodach”. Takie ważne powody mogą być bardzo rożne. Jeśli składasz wniosek, bo umknął Ci termin do zmiany nazwiska w ciągu 3 miesięcy od rozwodu, możesz wskazać np. na poważny konflikt między Tobą a byłym małżonkiem i trudność/niechęć czy niedogodność w związku z tym z używaniem jego nazwiska. Oraz wyjaśnić dlaczego nie zostało złożone oświadczenie w terminie 3 miesięcy. Ustawa jako ważny powód wymienia m.in. zmianę na imię lub nazwisko używane albo posiadanie imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka. Ważne powody mogą być jednak rozmaite. Orzeczenia sądów jako ważny powód wskazują np. zredukowanie nazwiska dwuczłonowego do jednoczłonowego, w szczególności, gdy każdy z członów stanowi kilkunastoliterowy wyraz, co utrudnia wypełnianie choćby urzędowych formularzy, jak i rodzi problemy w kontaktach towarzyskich.
Kiedy się dowiem czy uznano moje ważne powody?
W przypadku zmiany nazwiska na wniosek, decyzji raczej nie uzyskasz od razu. Decyzję wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca. Wydana zostaje ona na piśmie. Taka decyzja powinna być wydana „bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca”. Jeśli sprawa jest skomplikowana – maksymalnie dwa miesiące. Co jeśli decyzja jest odmowna? Możesz złożyć odwołanie do wojewody. Takie odwołanie składasz za pośrednictwem kierownika urzędu, w terminie 14 dni od dnia doręczenia Ci decyzji.
A czy mogę zmusić ex- żonę do zmiany nazwiska?
A co jeśli ex-małżonka nie zmienia nazwiska i nadal nosi Twoje, a Ty sobie tego nie życzysz? Czy możesz zmusić ją albo złożyć wniosek o zmianę jej nazwiska z „Twojego” na „jej”? Odpowiedź brzmi: nie. Możliwość powrotu do nazwiska noszonego przed ślubem to prawo, nie zaś obowiązek. Z tego powodu małżonek nie ma możliwości odebrania byłemu współmałżonkowi prawa do nazwiska „małżeńskiego”. Na ten temat wypowiadał się nawet Sąd Najwyższy. W postanowieniu z dnia 02 lutego 1978 roku sygn. akt IV CZ 11/78, Sąd Najwyższy wskazał, iż były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że kodeks rodzinny i opiekuńczy takiej możliwości nie przewiduje.
* przykładowy wzór wniosku znajdziesz np. na stronie USC Warszawa pod tym adresem: https://warszawa19115.pl/documents/20184//50098//Wniosek+o+zmian%C4%99+imienia+i+nazwiska+osoby+pe%C5%82noletniej
Wskazuję, że przedstawiane przez mnie na blogu treści, nie są poradą prawną. Z uwagi na zmiany przepisów prawnych jak i orzecznictwa, ich aktualność może ulegać zmianie.
