Masz sprawę w Sądzie i zastanawiasz się kogo wezwać na świadka? Kogo chcesz. Zgodnie z przepisami, każda osoba wezwana do Sądu ma obowiązek się w nim stawić. Ale nie zawsze będzie musiała zeznawać. Dlaczego?
Nie każdy musi zeznawać.
Przepisy przewidują bowiem, że niektóre osoby mogą odmówić składania zeznań. Jakie? W skrócie – w postępowaniu cywilnym – osoby dla Ciebie, jako strony postępowania, najbliższe. Czyli: małżonek, rodzice (dziadkowie, pradziadkowie), dzieci (wnuki czy prawnuki) czy rodzeństwo. A co z teściami? Oni także. Przepis mówi bowiem, że prawo odmowy zeznań przysługuje również „powinowatym w tej samej linii lub stopniu”. Co to znaczy po polsku i kim jest ten powinowaty?
Czy szwagier może odmówić składania zeznań?
Powinowaty to po prostu krewny Twojego małżonka. W tej samej linii czy stopniu – oznacza zaś ten sam pion i poziom więzi co w przypadku Twoich bliskich. Czyli skoro odmówić zeznań mogą Twoi rodzice, mogą to też zrobić teściowie. Jeśli zeznań nie składa Twój brat, może ich nie składać również siostra Twojej żony? A co ze szwagrem? Ponieważ to brat Twojej żony (rodzeństwo), on także może odmówić składania zeznań. Takie prawo ma także Twoja bratowa. Małżonkowie rodzeństwa strony postępowania, mają również prawo do odmowy składania zeznań. Co ciekawe, prawo do odmowy zeznań mają nawet wtedy gdy się rozwiodą (pomimo rozstania, prawo to nie ustaje). Ale odmówić zeznań nie mogą partnerzy. Jeśli zatem świadek jest z kimś w nieformalnym związku i został wezwany do Sądu w sprawie swojego partnera, musi zeznawać.
Kiedy konkretnie odmówić złożenia zeznań.
No dobrze, wiesz już czy Twój świadek musi zeznawać czy nie. A kiedy konkretnie może powiedzieć że odmawia składania zeznań? Czy może po prostu nie przyjść do Sądu, bo po prostu nie chce zeznawać? Nie. Jeśli Sąd wzywa kogoś na rozprawę, ta osoba ma obowiązek się na niej stawić. Jeśli nie może, musi wytłumaczyć Sądowi jaki jest ważny powód nie przyjścia (np. choroba, wcześniej zaplanowany wyjazd służbowy). W innym wypadku może spodziewać się grzywny. Nawet do 3.000 złotych. Zatem świadek, który został wezwany do Sądu, przyjść musi. Co dalej? Po rozpoczęciu sprawy, Sąd wzywa świadka na salę, następnie legitymuje, pyta o imię i nazwisko, wiek oraz stopień pokrewieństwa ze stronami. Po uzyskaniu informacji czy świadek jest osobą „obcą” dla stron czy nie (czyli czy łączą go z którąś ze stron więzi rodzinne), Sąd informuje o prawie do odmowy składania zeznań. I to jest ten moment. Jeśli świadek nie chce zeznawać, w tym momencie może powiedzieć, że korzysta z prawa do odmowy składania zeznań. I tyle. Opuszcza salę rozpraw.
Czy milczenie może być niekorzystne?
Co więcej, z powodu tego, że świadek nie chce składać zeznań, Sąd nie może wyciągnąć żadnych negatywnych wniosków dla Ciebie (czyli strony postępowania). Gdyby to zrobił, jest to naruszenie przez Sąd przepisów. Warto również wiedzieć, że do momentu złożenia zeznań, świadek może zmienić zdanie co do tego, czy chce zeznawać czy nie. Jeśli jednak złoży zeznania, po przesłuchaniu nie ma już prawa do odmowy złożenia zeznań (nie może już tego cofnąć).
Zeznajesz czy milczysz?
Wskazując świadków w postępowaniu, warto zatem podpytać czy konkretny świadek chce, czy nie chce zeznawać w Twojej sprawie. Szczególnie jeśli są to sprawy rodzinne czy rozwodowe. Zdarza się bowiem, że członkowie rodziny niekoniecznie chcą zeznawać przeciwko jednej ze stron. Jest to bowiem zwykle trudne. Często powoduje również zerwanie więzi, co bywa przykre. A dlaczego warto wiedzieć czy świadek będzie zeznawał czy nie? Po to, żeby w toku sprawy nie okazało się, iż osoby wskazane przez Ciebie jako świadkowie, nie będą składać zeznań. A Ty z tego powodu zostaniesz bez ważnych dowodów w sprawie.
Wskazuję, że przedstawiane przez mnie na blogu treści, nie są poradą prawną. Z uwagi na zmiany przepisów prawnych jak i orzecznictwa, ich aktualność może ulegać zmianie.
