Ostatnio w mediach króluje informacja, że od 10 kwietnia pies biegający bez smyczy, będzie kosztował właściciela…mandat. Informacja ta przekazywana jest powszechnie z ust do ust. Czy słusznie? Jako opiekunka beagle, dość sporo spacerująca po parkach, postanowiłam sprawdzić.
Po pierwsze – skąd wyskoczył ten królik? A może… kaczka?
Informacja ta ma źródło w zmienionym właśnie Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń (uffff – doczytaliście nazwę? 😉 ). Tabela umieszczona w tym rozporządzeniu, określała i określa wysokość grzywien (mandatów karnych) za konkretne wykroczenia. Jeśli chcecie więc wiedzieć ile zapłacicie np. za chodzenie lub przebywanie na wydmach (podpowiem – 50 złotych) albo ile za inne wykroczenie, zajrzyjcie np. tu (ten tekst Rozporządzenia w wersji jeszcze bez najnowszej zmiany).
Do tej pory w Rozporządzeniu widniał tylko jeden punkt lp. 5, który po prostu przewidywał, że za „niezachowanie środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia” (tj. wykroczenie z art. 77 kodeksu wykroczeń) grozi mandat od 50 do 250 złotych.
Nowy zapis* wprowadza od dnia 10 kwietnia dwie sytuacje:
- za „niezachowanie zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka”, mandat wynosi 500 złotych (art. 77 § 2 kodeksu wykroczeń – nowy punkt lp. 5a);
- za „niezachowanie zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia” mandat wynosi od 50 do 250 złotych (art. 77 § 1 kodeksu wykroczeń – zmieniony punkt lp. 5).
Czy to nowy bat – a może kaganiec – na opiekunów zwierząt?
Co to oznacza po polsku? Czym są te zwykłe środki ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia? W prawie, wyrokach sądowych mówi się, że są to środki „tradycyjne, przyjęte zwyczajowo, naturalne dla danego gatunku zwierzęcia, dodatkowo uzależnione od jego cech osobniczych i ewentualnego, potencjalnego zagrożenia”. Czyli – przykładowo jeśli Twój pies lubi zabierać i gryźć piłki – trzymanie go z dala od piłek, boisk i grających na nim dzieci.
Środki nakazane to środki, o jakich mowa w ustawach, innych aktach prawnych (w tym dotyczące psów ras agresywnych). Na przykład art. 10a ust. 3 ustawy o ochronie praw zwierząt mówi, że zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna.
Zwierzę stwarzające niebezpieczeństwo to takie zwierzę, którego indywidualne cechy wskazują np., że ma skłonność do rzucania się na ludzi – co widać w zachowaniu się zwierzęcia.
Czy Pimpuś do parku tylko w smyczy i kagańcu?
Co to oznacza dla Ciebie i Twojego yorka, beagle czy owczarka berneńskiego? Czy rzeczywiście masz od kwietnia obowiązek chodzić z psem wyłącznie na smyczy i w kagańcu? Czy za brak kagańca albo psa puszczonego luzem grozi Ci mandat? Nie. O ile umiesz nad nim zapanować (i tu uwaga – o ile na danym terenie, nie istnieje określony przepisami nakaz chodzenia z psem na smyczy jak np. w lesie czy w kagańcu np. środki komunikacji). W wyroku NSA z 27 czerwca 2017 r. o sygn. akt II OSK 3039/15, sąd wskazał, że spełnienie warunku panowania nad zwierzęciem w stopniu gwarantującym bezpieczeństwo publiczne nie wymaga zawsze np. spacerowania z psem znajdującym się na smyczy lub w kagańcu. Przy czym zapanować, oznacza posłuszeństwo Twojego pupila – tj. sytuację w której pies będzie Ci naprawdę posłuszny.
Nie może to jednak oznaczać odgórnego nakazu chodzenia na smyczy czy w kagańcu. Takiego ogólnego nakazu być nie może. Powyższe potwierdzają orzeczenia sądów administracyjnych, do których zaskarżano uchwały gmin wprowadzające tego rodzaju nakazy. Jak podkreślił przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 stycznia 2021 roku III OSK 1137/21, generalny nakaz wyprowadzania psów na smyczy, niezależnie od jego cech i innych uwarunkowań (w tym choroby) może w określonych sytuacjach prowadzić do działań niehumanitarnych. Wszelkie ograniczenia praw jednostki, także ograniczenia uprawnień właściciela psa bądź nałożenie na niego dodatkowych obowiązków, muszą być wprowadzane z poszanowaniem zasady proporcjonalności.
* Zmienione Rozporządzenie i nowe zapisy (punkty) do niego dodane znajdziesz tutaj: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210000556/O/D20210556.pdf
Wskazuję, że przedstawiane przez mnie na blogu treści, nie są poradą prawną. Z uwagi na zmiany przepisów prawnych jak i orzecznictwa, ich aktualność może ulegać zmianie. Jeśli masz problem podobny do opisanego przeze mnie i szukasz konkretnej porady prawnej, zapraszam do kontaktu z Kancelarią.
