Odziedziczenie nieruchomości w spadku to nie tylko prawo ale i obowiązek. Obowiązek związany z wpisem do księgi wieczystej.
Księga wieczysta = aktualny stan prawny.
Dlaczego ważne jest wpisanie Cię jako spadkobiercę do księgi wieczystej? Bo bez tego wpisu, nie sprzedasz nieruchomości. Notariusz po prostu nie sporządzi umowy, gdy w księdze jako właściciel wpisana jest inna osoba. Ale to nie jedyny powód. Niemal pewne jest, że dostaniesz z Sądu informację – ostrzeżenie o niezgodności księgi wieczystej z aktualnym stanem prawnym. Co to oznacza po polsku? Ponieważ Sąd/notariusz ma obowiązek zawiadomić o zmianie właściciela nieruchomości* Sąd wieczystoksięgowy, ten Sąd, po uzyskaniu tej informacji dokonuje wpisu w księdze wieczystej. Jakiego? Ostrzegającego, że wpisany w księgę właściciel nie jest jej rzeczywistym właścicielem. Potem napisze do Ciebie zawiadomienie, że takie ostrzeżenie umieścił. I nakaże Ci jednocześnie, dokonać wpisu w księdze wieczystej. Czyli wpisać do niej aktualnych właścicieli. Pod groźbą grzywny (o tym dalej).
Wniosek o wpis do księgi wieczystej.
Takiego wpisu dokonasz składając wniosek o wpis do księgi wieczystej. Wpisu dokonuje się, wypełniając specjalny formularz. Formularze dostępne są na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości, pod tym l Do formularza należy dołączyć stosowne dokumenty. Jeśli nieruchomość „przypadła” Ci w spadku, będzie to postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Wniosek trzeba też opłacić. W przypadku wpisu na podstawie dziedziczenia, aktualnie opłata sądowa wynosi 150 złotych. Wniosek składasz do Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu, w obrębie którego znajduje się nieruchomość. Pamiętaj, że dokonanie tego wpisu jest ważne. Jeśli bowiem Sąd wysłał Ci ostrzeżenie, a Ty wpisu nie dokonasz, możesz zapłacić za to nawet grzywnę. Jak wynika z przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Sąd może wymierzyć opieszałemu właścicielowi grzywnę w wysokości od 500 do 10 000 zł w celu spowodowania ujawnienia prawa własności. Jest jednak i dobra wiadomość. Przepisy mówią też, że jeśli dokonasz wpisu (a grzywny nie została jeszcze uiszczona), grzywna ta może być umorzona w całości albo części.
Kogo wpisać w księgę wieczystą?
Kogo należy wpisać w księgę wieczystą? Aktualnego spadkobiercę. Co jednak, jeśli w Twojej rodzinie sprawy spadkowe nie były regulowane od lat i obok Ciebie, właścicielem jest zmarła (już) Ciotka? Należy wówczas wpisać jako (współ)właścicieli osoby, które nabyły spadek po Ciotce. Ponieważ stan księgi wieczystej ma obrazować aktualny, rzeczywisty stan prawny, nie jest możliwe wpisywanie do księgi „martwych dusz” (czyli osób nie żyjących już w chwili składania wniosku). Co się stanie jeśli jednak złożysz wniosek, w którym wniesiesz i wpisanie osoby zmarłej? Sąd Twój wniosek odrzuci **. Czyli mówiąc prościej – nie dokona wpisania w księgę wieczystą takiej osoby. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy Ciotka – (współ)właściciel zmarła po złożeniu wniosku do Sądu. Zgodnie bowiem z art. 6261 § 3 kpc, nie stanowi przeszkody do wpisu okoliczność, że po złożeniu wniosku wnioskodawca bądź inny uczestnik postępowania zmarł lub został pozbawiony albo ograniczony w możliwości rozporządzania prawem albo w zdolności do czynności prawnych.
* Zgodnie z art. art. 36 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, sądy, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz notariusze sporządzający akty poświadczenia dziedziczenia zawiadamiają sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której założona jest księga wieczysta.
** O tym że Sąd nie wpisze do księgi wieczystej osoby, która nie żyje w chwili składania wniosku przeczytasz m.in. w postanowieniu Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 21 maja 2015 roku sygn. akt IV CSK 491/14. Jak podkreślił w nim Sąd: „W postępowaniu wieczystoksięgowym – stosownie do art. 626[1] § 3 KPC – nie stanowi przeszkody do wpisu okoliczność, że po złożeniu wniosku wnioskodawca bądź inny uczestnik postępowania zmarł lub został pozbawiony albo ograniczony w możliwości rozporządzania prawem albo w zdolności do czynności prawnych. Jeżeli jednak wnioskodawca nie żył już w chwili złożenia wniosku i okoliczność ta zostanie ujawniona w toku postępowania apelacyjnego lub kasacyjnego, wydane w sprawie orzeczenia podlegają uchyleniu, a wniosek odrzuceniu.”.
Wskazuję, że przedstawiane przez mnie na blogu treści, nie są poradą prawną. Z uwagi na zmiany przepisów prawnych jak i orzecznictwa, ich aktualność może ulegać zmianie.
