Część osób uważa, że skończenie 18.roku życia przez dziecko, oznacza także zakończenie obowiązku alimentacyjnego. Nic bardziej błędnego. Do kiedy zatem należy płacić alimenty?
Samodzielność dziecka = ulga dla portfela.
Choć 18. rok życia oznacza wkroczenie w dorosłość – na czele z pełną prawną odpowiedzialnością – nie przekłada się to na alimenty. Alimenty trzeba bowiem płacić do czasu, gdy dziecko będzie w stanie samodzielnie się utrzymać* (chyba że dziecko ma majątek, które pozwala na pokrycie kosztów jego życia z tego właśnie majątku – np. mieszkanie po dziadku, które jest wynajmowane). Co to oznacza? Że nie ma konkretnego wieku, który oznacza automatycznie koniec płacenia alimentów.
Kiedy przestać płacić.
To, kiedy można „przestać płacić”, zależy od konkretnej sytuacji. Jeśli np. dziecko chodziło do technikum i po jego skończeniu poszło do pracy, która pozwala mu się utrzymać – będzie to ten moment. Jeśli jednak po szkole poszło na studia i nadal się uczy, o samodzielności nie ma raczej mowy. Chodzi przy tym o uzasadnione studiowanie. Jak wskazał np. w wyroku z dnia 24 marca 2000 roku sygn. akt I CKN 1538/99 Sąd Najwyższy, dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach. (w tej konkretnej sprawie 20-letnia córka studiowała dziennie, ojciec zaś chciał uchylenia alimentów, argumentując iż może studiować wieczorowo i zarabiać).
Czy gdy student pracuje, trzeba płacić?
Co jeśli dziecko studiując, jednocześnie pracuje? Czy to oznacza że jest w stanie się samodzielnie utrzymać? To zależy. Jeśli nie są to dochody wysokie (np. dorywcza praca w kawiarni, bo dziecko studiuje dziennie), nie wpłyną raczej na konieczność płacenia alimentów. Jeśli jednak student zarabia tyle, że może się samodzielnie utrzymać, może być to podstawa do – albo obniżenia albo niepłacenia alimentów. Co więcej, jeśli student studiuje, ale studiowanie mu bardzo „nie idzie”, to również może być podstawa do zaprzestania łożenia na takiego „niebieskiego ptaka”. Nie chodzi bowiem o sam fakt bycia studentem, ale o uzasadnione kontynuowanie nauki. Czyli takie, które rzeczywiście przygotowuje do pracy zawodowej (co ma związek z osiąganymi wynikami).
Studiowanie nie dla samego studiowania.
Uczenie się w celu zdobycia kwalifikacji zawodowych nie może trwać „w nieskończoność”. Zatem podjęcie kolejnych studiów przez dziecko, nie będzie wiązać się z koniecznością dalszego płacenia alimentów. Oczywiście wszystko zależy od konkretnej sytuacji (czasem zmiana drogi zawodowej – i kolejne studia – jest uzasadniona), ale jak przykładowo wskazał wyroku z dnia 3 września 2014 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku sygn. akt IV RC 219/14, kontynuowanie nauki przez pełnoletnią córkę poza granicami kraju, celem zdobywania nowych kwalifikacji zawodowych nie może być przesłanką do utrzymania obowiązku alimentacyjnego. W sytuacji faktycznej będącej podstawą tego wyroku, 25-letnia córka podjęła kolejne studia – posiadając już wcześniej zdobyty licencjat z etnologii oraz tytuł magistra psychologii. Sąd uznał, iż dziewczyna ma wyuczony zawód, który powinien pozwolić jej na zdobycie zatrudnienia i orzekł o ustaniu obowiązku alimentacyjnego.
Kto decyduje o zakończeniu płacenia alimentów – my czy Sąd?
Jeśli dziecko może już utrzymać się samodzielnie – alimentów nie trzeba płacić. Ale czy można zrobić to, ot tak? Nie, jeśli alimenty orzeczone były na mocy wyroku Sądu. Takie „zamknięcie dopływu pieniędzy” może bowiem wiązać się z komornikiem na koncie. Wyrok określający wysokość alimentów stanowi bowiem podstawę do ich płacenia. A ponieważ mówi on o płaceniu „bezterminowo” – obowiązuje tak długo, jak Sąd nie orzeknie inaczej. Z tego powodu trzeba wystąpić do Sądu z pozwem o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Dopiero prawomocny wyrok, w którym Sąd określi (jeśli o to wniesiesz) datę uchylenia obowiązku płacenia alimentów, oznacza iż możesz (bezpiecznie) przestać płacić.
* Zgodnie z art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Co ważne jednak, jeśli np. dziecko nie może osiągnąć zdolności do samodzielnego utrzymywania z powodu choroby (fizycznej czy psychicznej), obowiązek alimentacyjny rodziców trwa, niezależnie od wieku dziecka.
Wskazuję, że przedstawiane przez mnie na blogu treści, nie są poradą prawną. Z uwagi na zmiany przepisów prawnych jak i orzecznictwa, ich aktualność może ulegać zmianie.
